Historia
zdobycia
Wnętrze stałego lądu Antarktydy to ostatni wielki obszar dziewiczej
przyrody. Antarktyda jest najwyższym, najzimniejszym i, co może zadziwiające,
najbardziej suchym kontynentem, na który prawdopodobnie nie spadł deszcz w
ostatnich dwóch milionach lat.
W latach 1966-1967 na Antarktydzie działała amerykańska wysokogórska
ekspedycja, pierwsza duża wyprawa, której głównym celem było zdobycie najwyższych
szczytów kontynentu. Jej dążenia popierał rząd USA, zaniepokojony pogłoskami
o planach osiągnięcia Masywu Vinsona przez ekscentrycznego Amerykanina
Woodrowa Wilsona Sayre'a, skompromitowanego próbą wyjścia na Mount Everest z
Tybetu w 1962 roku. Władze, nieusatysfakcjonowane stanem przygotowań, obawiały
się, że będą zmuszone zorganizować ogromną i kosztowną wyprawę ratunkową.
Na początku grudnia 1966 roku na lodowcu Nimitz, ponad 30 kilometrów od Masywu
Vinsona, dziesięciu najlepszych amerykańskich wspinaczy opuściło Herkulesa -
samolot na płozach należący do marynarki wojennej USA. 17 grudnia Barry
Corbet, John Evans, Bill Long i Pete Schoening, po założeniu trzech obozów,
weszli na najwyższy szczyt Antarktydy, który w tym samym miesiącu zdobyli
dwukrotnie również inni członkowie wyprawy.
Ekspedycja podczas czterdziestu dni na Antarktydzie osiągnęła sześć szczytów,
w tym cztery najwyższe w paśmie Sentinel łącznie z drugim pod względem
wysokości Tyreem, zaledwie 45 metrów niższym od Masywu Vinsona. Szczyt ten
okazał się największą i najtrudniejszą zdobyczą Corbeta i Evansa, którzy
jako jedyni osiągnęli trzy najwyższe wierzchołki Antarktydy.
W 1979 roku na Masywie Vinsona ludzie stanęli po raz czwarty. Kilka dni przed
Bożym Narodzeniem członkowie amerykańskiej wyprawy naukowej - dwóch Niemców,
Buggisch i von Gyzycki, oraz badacz radziecki Samsonow - bez zezwolenia
kierownictwa osiągnęli szczyt i pozostawili na nim czerwoną chorągiewkę.
Wyprawa mierzyła wysokość Gór Ellswortha, a naukowcy na czapie lodowej
dokonali dokładnych pomiarów wysokości wierzchołka, wykorzystując satelitę
i techniki oparte na zjawisku Dopplera. Te pomiary są aktualne do dziś.
W trzeciej zakończonej powodzeniem wyprawie w 1983 roku, kiedy po raz piąty i
szósty zdobyto szczyt, brał udział Dick Bass, pierwszy który osiągnął
Mount Vinson, zdobywając Koronę Ziemi.
W
styczniu 1991 roku austriacki wspinacz, Rudi Lang, jako pierwszy w historii
samotnie stanął na najwyższym szczycie Antarktydy. Wytyczył nową drogę
prowadzącą z lodowca Branscomb prosto w górę przez wiszący lodowiec na ścianie
zachodniej. W następnym roku Amerykanin Robert Anderson pokonał samotnie dwie
nowe drogi: jedną na południowej ścianie i drugą przez grań Rolex. Od
tamtej pory na południowej i zachodniej ścianie biegnie wiele dróg, wśród
nich słoweńska, którą wytyczył Viki Groelj i jego zespół.